سفر درمانی یک تکنیک راهنمایی شده است که به منظور کشف، دسترسی و ادغام خاطرات و یا عواطف از بین رفته یا سرکوب شده، در طول درمان به افراد درمانجو کمک می کند.

طرفداران این روش درمانی بر این باورند که این خاطرات سرکوب شده می توانند تاثیر منفی فیزیکی و عاطفی بر روی بهزیستی فرد داشته باشد و به همین دلیل می توانند منجر به نگرانی ها و مشکلاتی شوند که فرد در دنیای امروزی تجربه می کند.

افرادی که به دلیل یک سری از مشکلات سلامت روانی و یا حتی مشکلات فیزیکی به درمان مراجعه می کنند، می توانند به منظور حل چالش های مرتبط به خاطرات و نگرانی های عاطفی رفع نشده، از روش سفر درمانی استفاده کنند و یک حس بهزیستی مناسب تر و چشم انداز مطلوب تری بدست بیاورند.

توسعه سفر درمانی

سفر درمانی که همچنین با عنوان سفر شناخته می شود، یک رهیافت درمانی است که توسط یک نویسنده و کارشناس سلامتی بدن – مغز به اسم برندون بیز معرفی شده است.

بعد از اینکه تشخیص داده شده که بیز یک تومور بزرگی دارد، تصمیم گرفت که با استفاده از یک رهیافت درمانی طبیعی و کل نگر خود را درمان کند.

این رهیافت درمان طبیعی و کل نگر عبارت از ادغام دانش وی در مورد تغذیه، حرکت شناسی بدنی، مدیتیشن، گیاه درمانی، و برنامه نویسی عصبی – زبان شناختی بود.

بیز از سایر اقدامات درمانی از قبیل داروها و جراحی امتناع کرد و تکرار کردن رژیم درمانی خود وی منجر به از بین رفتن کامل تومور فقط در طول مدت شش و نصف یک هفته شد.

وی بعد از بهبود یافتن، به اصلاح تجارب و یافته های شخصی خود در مورد رهیافتی که وی آن را سفر درمانی نامید، ادامه داد تا به افراد دیگر هم کمک کند که مشکلات و شراط سلامت فیزیکی و روان شناختی، از قبیل مشکلات عاطفی، تضاد رابطه ای، افسردگی و سایر مشکلات خود را تشخیص دهند.

وی از تجارب و بررسی های شخصی خود استفاده کرد تا یک رهیافت درمان فیزیکی و روان شناختی را به نحوی اصلاح کند که برای شرایط فیزیکی، آسیب های عاطفی، تضاد رابطه ای و افسردگی قابل استفاده باشد.

نظریه سفر درمانی

نظریه سفر درمانی بر مبنای این عقیده شکل گرفته است که بدن و مغز یک نهاد می باشد و به نحوی به هم مرتبط شده اند که بر روی یکدیگر تاثیر دارند.

این روش درمانی تلاش دارد تا موانع خاطرات و عواطف را با استفاده از این ارتباط، از بین ببرد و به افراد کمک کند تا عواطف منفی خود را از بین ببرند و در نتیجه بتوانند فرآیند درمانی را تسهیل بخشند.

همچنین طرفداران این نظریه معتقدند که این رهیافت می تواند منجر به از بین بردن و ممانعت از بیماری ها در درون بدن فرد شود


سفر درمانی نه تنها تحت تاثیر اقدامات سلامتی جایگزین قرار می گیرد، بلکه همچنین شناخت علمی از ارتباط ذهن – بدن هم بر روی آن تاثیر دارد.

شناخت علمی ذکر شده در نتیجه تحقیقات نوظهور و راهنمایی شده بر روی عواطف سرکوب شده بدست می آید و باور بر این است که در نتیجه جهش dna ایجاد می شود – به خصوص تجربه افسردگی که نشان داده شده است منجر به ایجاد تغییراتی در سلول ها می شود.


بعد از اینکه خاطرات و عواطف سرکوب شده شناسایی شوند، درمانگر سفر درمانی می تواند پیشنهاد دهد که افراد می توانند مسیر و پیشرفت بیماری و یا مشکل خود را تغییر دهند و شروع به بهبود کنند.

بر اساس نظریه سفر درمانی، خاطرات مضرّ در زمانی ایجاد می شوند که خاطرات منفی ایجاد و انباشت شوند.

با این وجود، عواطف می توانند طی دوره درمان منزوی شوند و اغلب موانع و محافظ های بهزیستی، که در نتیجه این شرایط ایجاد شده است، می توانند شناسایی شوند

سفر درمانی در عمل

دوره های سفر درمانی بر خلاف دوره های مربوط به روش های مرسوم درمانی، معمولا از محدودیت های زمانی استاندارد تبعیت نمی کند و ممکن است طی 2 ساعت و یا زمان بیشتری انجام گیرد.

بر اساس عقاید بیز و دیگر درمانگران پیشرو این روش درمانی، برای داشتن یک دوره ایده آل و مطلوب یک جو و فضای مناسب برخوردار از آرامش کامل و همچنین مهارت های یک درمانگر متخصص مورد نیاز است و احتمالا بیشتر دوره ها منجر به ایجاد احساسات و خاطرات قدرتمند و زیادی در فرد درمانجو شود.

درمانگران آموزش دیده بهتر می توانند به افراد درمانجو کمک کنند تا احساسات خود را به نحو مطلوبی هدایت کنند.

آنها افراد را با استفاده از یک سفر مربوط به زندگی شان راهنمایی می کنند تا فرد خاطره و یا خاطراتی را جست و جو و پیدا کند که منجر به ایجاد شرایط فعلی در وی شده است.

قبل از معرفی شدن روش درمانی سفر، درمانگران یک زمانی را صرف بحث با افراد درمانجو در مورد نگرانی های موجود می کردند تا به آنها کمک کنند که یک فرآیند سفری را ایجاد کنند که متناسب با خصوصیات و وقایع زندگی آنها باشد.

اولین مرحله از فرآیند سفر، از مرحله ای به اسم چکیدن یا استخراج از تبعیت می کند. این فرآیند شامل بررسی و ادغام احساساتی است که سرکوب شده است.

در مرحله بعد یا استخراج یک خاطره، درمانگران سفر به افراد کمک می کنند تا خاطرات و تجارب سرکوب شده خود را دوباره ایجاد کنند.

مرحله بعدی که به اصطلاح آتش کمپ (یک گرمای بیرون از خانه برای آشپزی) نامیده می شود، شامل یک گفت و گوی آزاد از طرف قسمتی از بدن است که احساسات سرکوب شده در آن قسمت بوده است، و همچنین شامل فراموشی هر دو مورد خود و طرف های دیگر است که در این حادثه اتفاق نقش داشته اند.

برنامه ریزی مجدد حافظه به عنوان مرحله بعدی در نظر گرفته می شود و عبارت از استفاده از منابع و مشخصاتی می باشد که در گذشته به فرد کمک کرده است و همچنین در ایجاد خاطرات جدید می تواند به فرد کمک می کند. هدف از آخرین مرحله یا مرحله بعدی این است که افراد نتایج مربوط به ادغام مراحل مربوط به فرآیند سفر را تجربه کنند.

معمولا بعد از پایان دوره توصیه می شود که فرد درمان شده یک زمانی را صرف ساکت ماندن قرار دهد تا خاطرات و عواطفی را جذب کند و در نظر بگیرد که آشکار شده است

بر اساس عقیده درمانگران روش درمانی سفر، این فرآیند با آزاد شدن عاطف و احساسات سرکوب شده صورت می گیرد و به مغز و بدن اجازه می دهد تا دوباره ادغام شوند و مشکلات موجود را حل و مرتفع کنند.

با صورت گرفتن این فرآیند و همزمان با اینکه درمانگر و شخص درمانجو با هم همکاری می کنند، رفتارهای مربوط به خاطرات می توانند شناسایی و مطالعه شود، تا مشخص شود که کدام الگو می تواند بهترین تغییر را داشته باشد تا بتواند یک تغییر مثبتی را در زندگی، سلامتی و روابط فرد ایجاد کند.

سفر درمانی به چه نحوی مفید است؟

طرفداران سفر درمانی توصیه می کنند افرادی که هر نوع مشکل عاطفی و یا فیزیکی را تجربه می کنند می توانند از این روش درمانی استفاده کنند.

این روش درمانی می تواند برای شناسایی موارد زیر بکار برده شود:

• مشکلات کاری و خانوادگی

• خستگی

• استرس عمومی

• نبود هدف و انگیزه

• بی میلی

• اضطراب یا ترس

همچنین افراد بهبود از مشکلات فیزیکی، از قبیل آلرژی ها، درد و بد کارکردی جنسی را در نتیجه استفاده از سفر درمانی گزارش کرده اند.

افراد مربوط به گروهای مختلف سنّی، جنسی، مذهبی و یا پس زمینه های فرهنگی می توانند در نتیجه استفاده از سفر درمانی به نتایج مثبت و کارایی دست یابند، ولی افرادی که مشکلات سلامت روانی جدی و حادی را تجربه می کنند، می توانند با استفاده از سایر رهیافت های درمانی، علاوه بر این رهیافت درمانی یا مستقل از این رهیافت درمانی، به نتایج بهتر و مفیدتری دست یابند.

طرفداران سفر درمانی پیشنهاد داده اند که افراد علاقمند به استفاده از این روش درمانی، به احتمال زیادی در نتیجه استفاده از آن به نتایج مطلوبی دست می یابند، ولی افرادی که دارای ذهن آزاد نیستند و تصمیمی برای رها شدن از درد نگرفته اند، ممکن است به نتایج موفقی دست نیابند.

انتقاد ها و محدودیت ها

هر چند که تمرکز روش سفر درمانی بیشتر بر بخش روحی فرد است، ولی به دلیل اینکه تنها یک علامت و نشان تکراری از تکنیک زمان بندی عصبی – زبان شناختی است، مورد انتقاد قرار گرفته است.

این رهیافت درمانی به عنوان یک روش با کارایی گسترده برای افراد دارای مشکلات و شرایط مختلف در نظر گرفته می شود و به دلیل نداشتن یک تخصص خاص مورد انتقاد قرار گرفته است و به اصطلاح رهیافتی که "یک اندازه باشد و متناسب با همه شرایط باشد" دارای تمرکز کافی برای رفع مشکلات خاص نخواهد بود.

هر چند که مشاهدت تجربی از کاربرد های روش سفر درمانی به عنوان یک رهیافت مفید و کارا برای درمان حمایت کرده است، ولی این روش درمانی، به خصوص در مورد کارایی آن در درمان مشکلات و شرایط بیماری جدی به صورت گسترده مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است.

ترجمه و گردآوری : دکتر یاسر دادخواه